John Debney - Pasja Jezusa Chrystusa

Plakat filmu „Pasja” w reżyserii Mela Gibsona.

Nigdy jeszcze nie przedstawiałem na blogu soundtracku. Uważam bowiem, że muzyka filmowa nie jest samodzielna, należy ją odbierać łącznie z obrazem. Co prawda są ludzie ze skazą (ja do nich należę, a znam i innych), którzy zawsze słyszą muzykę przed wszystkim. Większość jednak to szczęśliwcy, którzy odbierają film całościowo, jako jedną impresję.

Robię zatem wyjątek. Pasja Johna Debney’a zachwyca mnie jak w przysłowiu - „apetyt rośnie w miarę jedzenia”. Słucham jej od tygodnia i coraz bardziej mi się podoba.

Dla jasności, chodzi o muzykę do filmu Pasja - The Passion of the Christ w reżyserii Mela Gibsona. Sądzę, że większość ten film obejrzała i ma go jeszcze dosyć wyraźnie w pamięci. I jest jeszcze jeden istotny motyw - większość z nas doskonale zna tematykę Pasji. Możemy więc słuchać muzyki filmowej z dużą znajomością rzeczy.

Zamysł Mela Gibsona by przedstawić Pasję jak najwierniejszymi epoce środkami dotyczył i ścieżki dźwiękowej. Pierwsza koncepcja wręcz eliminowała muzykę z filmu. Niektórzy koproducenci byli bardzo do takiego pomysłu przekonani. Ostatecznie jednak za namową Gibsona zdecydowano, ze muzyka jest potrzebna. Inaczej nie było by filmu tylko teatr na taśmie filmowej.

Jeśli chodzi o ideę podkreślenie fizycznego realizmu, Gibson stwierdził: „Chciałem wyrazić ogrom ofiary oraz całą jej grozę. Pragnąłem także, aby film nie był pozbawiony liryzmu i piękna, stałego poczucia miłości, bo przecież jest to opowieść o wierze, nadziei i miłości. To moim zdaniem, najwspanialsza historia, jaką można opowiedzieć”. Dlatego też, Gibson zwrócił się do dwóch kompozytorek: Lisy Gerrard i Rachel Portman, których muzyka ma wiele pierwiastków romantycznych. Rozmowy trwały i trwały i ostatecznie z powodu Rachel Portman nie przyniosły żadnych wyników.

John Debney

W październiku 2003 Gibson poprosił o skomponowanie muzyki do Johna Debneya. Czasu nie pozostawił mu zbyt dużo.

John C. Debney urodził się w 1956 roku koło Glendale w Kalifornii. Jego ojciec był producentem w studio Walta Disneya. John zaczął grać na gitarze w wieku sześciu lat. W średniej szkole założył zespół rockowy. Ojciec skłonił go do ambitniejszej muzyki. John Debney skończył klasę kompozycji w California Institute of Arts w 1979 roku.

Praca w Hollywood w jego przypadku była zupełnie naturalna. Zaczął od asystowania u Hoya Curtisa - kompozytora w studio Hanna-Barbera. Współpracował też z kompozytorem telewizyjnym Mike Postem. Nawiązał liczne kontakty w całym świecie filmowym. Osiągał sukcesy. Jego muzyka do „Star Treka” czy „Scooby-Doo” zyskała dobre recenzje. Za „seeQuest” dostał nagrodę Emmy.

Debney nie miał w dorobku muzyki do filmu podobnego do Pasji. Było to dla niego duże wyzwanie. Niektórzy wątpili czy w ogóle jest w stanie mu podołać. Mel Gibson dokładnie opisał ideę i klimat filmu. John Debney dostosował swoją partyturę do obrazu. Obok orkiestry symfonicznej użył wielu starych instrumentów stosowanych na Wschodzie. Instrumenty perkusyjne odgrywają dużą rolę, muzyka w istotnych fragmentach aż pulsuje bębnami.

Jednak najważniejszym instrumentem, który mnie wręcz fascynuje jest duduk. Słychać go najczęściej i najwięcej.

Duduk pochodzi z Armenii. Jest bardzo stary, prawdopodobnie liczy ponad 2 tysiące lat. Jest też popularny w wielu krajach Bliskiego Wschodu. Jego obecna nazwa ma pochodzenie tureckie.

Duduk

Duduk to instrument dęty drewniany. Wykonywany jest z drewna morelowego. Ma trzy warianty długości: 28, 33 i 40 cm. Posiada 8 lub 9 otworów, w tym jeden dla kciuka. Ustnik zbudowany jest z trzciny rosnącej na brzegach rzeki Araks.

Duduk ma piękne, bogate brzmienie. Można na nim grać delikatnie, można i trochę agresywniej. Do każdego typu gry można dobrać odpowiednie brzmienie. Oczywiście jeśli umie się grać na tym instrumencie.

W Armenii istnieją specjalne szkoły wyższe, które kształcą tylko muzyków grających na duduku. Najczęściej gra się parami. Jeden duduk daje podstawę, tj. gra długie tony, często jest to jeden ton. Drugi gra melodię. Duetowi może towarzyszyć muzyk grający na dhol - bębenku ormiańskim.

Pasja Johna Debney’a składa się z następujących części:

01. The Olive Garden – Ogród Oliwny
02. Bearing The Cross – Niesienie Krzyża
03. Jesus Arrested – Jezus Aresztowany
04. Peter Denies Jesus – Piotr Wypiera się Jezusa
05. The Stoning - Kamieniowanie
06. Song Of Complaint – Pieśń Skargi
07. Simon Is Dismissed – Szymon Oddala Się
08. Flagellation / Dark Choir / Disciples – Biczowanie / Chór Żałobny / Apostołowie
09. Mary Goes To Jesus – Maria Idzie Do Jezusa
10. Peaceful But Primitive / Procession Medley – Spokojny ale Surowy / Pomieszana Procesja
11. Crucifixion - Ukrzyżowanie
12. Raising The Cross – Podniesienie Krzyża
13. It Is Done – Dokonało Się
14. Jesus Is Carried Down – Jezus Zniesiony z Krzyża
15. Resurrection - Zmartwychwstanie

Mówiąc o Pasji mamy na myśli przede wszystkim dzieła Bacha do słów ewangelistów. Ta Pasja jest inna gdyż nie ma charakteru w pełni oratoryjnego. Debney „poprawił” partyturę gdyż na 26 czerwca 2010 przewidziane jest jej wykonanie na Placu Św. Piotra w Watykanie z chórem i solistami.

Krytyce Debneya zarzucają mu zapożyczenie kilku głównych motywów melodii od Petera Gabriela, który napisał i wykonał ścieżkę do filmu „Ostatnie Kuszenie Chrystusa”. Można się doszukać pewnych podobieństw w klimacie utworów. Niespecjalnie to dziwi gdyż tematyka jest ta sama.

classical_blueslover